Rousseau Jean Jacques (1712-1778) – pisarz, filozof, muzyk. Półsierota, pochodził ze szwajcarskiej rodziny protestanckiej. W wieku 16 lat przeszedł na katolicyzm i uciekł z rodzinnej Genewy, udając się na wędrówkę po Włoszech i Francji. Podejmował się różnych prac zarobkowych, pisał pierwsze utwory literackie i muzyczne, intensywnie się kształcił. W 1744 r., po przyjeździe do Paryża, rozpoczął współpracę z redaktorami Wielkiej Encyklopedii Francuskiej w zakresie muzyki. Szybko jednak zrezygnował, aby poświęcić się pracy pisarskiej z zamiarem ratowania ludzkości przed zgubnymi wpływami cywilizacji. W 1749 r. napisał rozprawę Czy odnowienie sztuk i nauk przyczynia się do odnowienia obyczajów, w której wysunął tezę, że człowiek jest z natury dobry, ale rozwój cywilizacji doprowadził do zepsucia obyczajów i unieszczęśliwił ludzkość. W kolejnej rozprawie O początku i zasadach nierówności (1755) przedstawione poglądy były jeszcze bardziej radykalne. Zaatakował w niej własność prywatną jako przyczynę nierówności społecznej i źródło wszelkiego zła. Buntując się przeciw panującym stosunkom społecznym, szukał środków zaradczych w przebudowie instytucji społecznych.

Swoje rozważania o idealnym społeczeństwie zawarł również w trzech kolejnych publikacjach, tj. w powieści Nowa Heloiza (1761), traktacie politycznym Umowa społeczna (1762) oraz traktacie głoszącym nowe zasady pedagogiki Emil, czyli o wychowaniu (1762). Każda z wymienionych prac wywołała burzliwą reakcję u współczesnych. W Nowej Heloizie autor podkreślił rolę uczuć i emocji w rozwoju człowieka oraz przedstawił idylliczny obraz społeczności wiejskiej. Powieść wywarła decydujący wpływ na kształtowanie się sentymentalizmu i preromantyzmu.
Umowa społeczna ugruntowała teoretyczne podstawy nowożytnej demokracji, nawiązując jednak do wzorów antycznych, poprzez pochwałę małych społeczności opartych na bliskich więziach.

Ukazanie się traktatu Emil … wywołało skandal. Rousseau za naczelny cel wychowania uważał ukształtowanie jednostki świadomej swojej wolności, odrębności, niezależności moralnej i intelektualnej. Głoszone przez autora koncepcje pedagogiczne tak dalece negowały teorie i poglądy oświeceniowe, że praca po werdykcie sądu paryskiego została spalona. Pisarz, zmuszony do emigracji, schronił się w Genewie, ale tam również został potępiony. Wyjechał więc do Anglii. Wymuszone podróże i przeżycia emocjonalne spowodowały u Rousseau nasilenie się patologii psychicznych oraz obsesji. Ostatnie lata życia spędził na pisaniu dzieł retrospektywnych, swoje wspomnienia zawarł w Wyznaniach (1781-1788), wydał również Marzenia samotnego wędrowca (1782).

Rousseau był również muzykiem, stworzył dwie opery i tom sentymentalnych romansów wokalnych.