Pokaz 7 najciekawszych dokumentów wzbudzających zachwyt, ale też wywołujących kontrowersje swoją tematyką bądź formą czyli Przegląd Światowego Filmu Dokumentalnego DOC REVIEW odbędzie się od 17 do 20 czerwca w Centrum Kultury w Lublinie (ul. Peowiaków 12). W programie lubelskich pokazów znalazły się filmy prezentowane podczas warszawskiej edycji przeglądu, wyprodukowane w latach 2002 – 2003, nominowane lub wyróżnione na liczących się festiwalach światowych, filmy różnorodne tematycznie, trafiające do różnych odbiorców oraz obrazy kontrowersyjne, nakręcone przez wybitnych reżyserów.
Wśród siedmiu dokumentów, które zostaną zaprezentowane w Lublinie, znalazły się 3 filmy zawierające unikalne ujęcia światowych problemów społeczno – politycznych. Oryginalne stylowo i wizualnie “clipy” współczesnej rzeczywistości, rozpolitykowane, szukające alternatywnych rozwiązań, globalne i zarazem lokalne, coraz bardziej świadome konfliktów i zarazem jedności całej planety (Jak Arnold zdobywał Zachód Francja/ USA, Czwarta wojna światowa USA, Nadprodukcja. Terror konsumpcji Szwecja).
Ponadto filmy o kulturze (Chińskie kołdry Chiny), filmy dotyczące współczesnych zmagań z tematem płciowości (Amerykańscy eunuchowie Włochy). Filmy o zwykłych ludziach, którym przytrafiają się niezwykłe historie. A może raczej filmy o niezwykłych ludziach, którzy zostali tutaj pokazani w niezwykły sposób (Wrzeszczący faceci Dania/ Finlandia) oraz dokument pokazujący oblicza wojny z różnych punktów widzenia od strony cywilów i żołnierzy (Na punkcie kontrolnym Izrael).
Zdaniem organizatorów Przegląd Światowego Dokumentu Warsaw DOC Review (premierowa edycja odbyła się w dniach 14 – 26 maja br. w stołecznej Kinotece) ma na wzór światowych festiwali stać się corocznym wydarzeniem kulturalnym, które będzie popularyzowało najlepsze międzynarodowe filmy dokumentalne w Polsce oraz zainspiruje widzów do oryginalnych dyskusji na temat formy i poruszanej problematyki. Tego typu przegląd to najlepsza okazja do odkrywania nowych trendów w kinie, podróżowania nietypowymi ścieżkami wytyczanymi przez wybitnych twórców i osobistego z nimi spotkania.
Filmy przedstawiane podczas Warsaw DOC Review nie tylko poruszają tematykę modną, taką jak antyglobalizm, zjawisko trzeciej płci czy kulisy skandali politycznych, ale opowiadają również o mało znanych zjawiska kulturowych, indywidualnym cierpieniu, poszukiwaniu tożsamości i sensu istnienia – czyli o życiu we wszystkich jego wymiarach. Aktualność, kontrowersyjność poruszanych tematów oraz niezwykła estetyka i awangardowa forma tworzą znak firmowy tego nowego przeglądu.
Wybierając filmy na ten pokaz kierowaliśmy się kilkoma kryteriami. Do najważniejszych należały interesujące połączenie treści i formy, skutkujące dbałością o atrakcyjność wizualną filmu, oraz uniwersalny, humanistyczny wymiar poruszanej w nich problematyki – mówi Artur Liebhart, dyrektor przeglądu Warsaw DOC Review. Dokument poprzez swoją formę zachęca do stawiania pytań i dodatkowo zmusza do dyskusji. Najlepszy pozostaje na długo w naszej pamięci, kształtuje nasz odbiór rzeczywistości. Renesans filmu dokumentalnego na świecie i kierunki jego rozwoju, prowadzące do rozbicia konwencji gatunku, są fenomenem współczesnej kultury filmowej.
op. Mirosław Szulewski
Program:
CZWARTEK, 17 CZERWCA
CHIŃSKIE KOŁDRY
(Beizi)
Chiny 2003 r.
Reżyseria: An Qi Ju.
Produkcja: Fang Li, Zhu Xiu Yang/ Trench Film Group.
Czas: 92 min.
„Dobra kołdra zapewnia ciepło i pozytywny stosunek do życia” – oto przekaz tego wyjątkowego filmu. Dobra kołdra jest obiektem pożądania – odróżnia bogatych od biednych. W Chinach znajdziemy kołdry na różne okazje: na ślub, na pogrzeb, na długie podróże pociągiem, dla studentów, dla żołnierzy. Wszyscy zgadzają się w jednym – kołdra zrobiona domowym sposobem jest najlepsza.
Właśnie kołdra, jako cenny przedmiot, staje się dla reżyserki narzędziem poznania ludzi. Jej historia ukazuje współczesne społeczeństwo Państwa Środka rozpięte między nowoczesnością i tradycją. Metafora kołdry pozwala przyjrzeć się nadziei, ucieczce od życia, radości czy straconym złudzeniom bohaterów filmu. Film jest podróżą przez Chiny w poszukiwaniu „ciekawych” kołder i intrygujących historii ich właścicieli.
AMERYKAŃSCY EUNUCHOWIE
(American Eunuchs)
Włochy 2003 r.
Reżyseria: Gian Claudio Guiducci, Franco Sacchi.
Produkcja: G. C. Guiducci, F. Sacchi/ Divine Films.
Czas: 83 min.
Zwiększająca się liczba kastracji jest jedną z najskrzętniej skrywanych tajemnic w Ameryce. Oficjalnie mówi się, że operacje tego typu wykonuje się rzadko i są one zawsze poprzedzone długotrwałą terapią przygotowawczą. Ubezpieczalnie odmawiają pokrycia kosztów takich zabiegów chirurgicznych. W internecie można znaleźć wiele ofert tzw. „obcinaczy”, którzy za odpowiednią cenę są w stanie pomóc zdesperowanym klientom. Reżyserzy analizują motywy decyzji dobrowolnego pozbycia się atrybutów męskości, ukazują podejrzany światek internetowego procederu i próbują stawiać nieuniknione pytania natury etycznej. Psi fryzjer, George, po 15 latach szczęśliwego małżeństwa, decyduje, że odtąd jego życie będzie się toczyć poza płcią i bez obciążeń z niej wynikających. Poznajemy też Felixa Spectora, 84-letniego lekarza, który w raju eunuchów, Filadelfii, w swoim małym gabinecie przez wiele lat przeprowadzał pół-legalne zabiegi. Gelding, guru społeczności eunuchów, lakonicznie przedstawia motywy kastracji i prezentuje zestaw „zrób to sam”. Jack, jeden z „obcinaczy”, ukrywając twarz opowiada, dlaczego podejmuje ryzyko przeprowadzania takich zabiegów za marne grosze. Poznajemy też losy Christiana Michaela, który próbuje pogodzić bezpłciowość ze swoim systemem przekonań i wierzeń. Wywiady przerywane są scenami z zabiegów kastracji.
PIĄTEK, 18 CZERWCA
JAK ARNOLD ZDOBYWAŁ ZACHÓD
(How Arnie Won the West)
Francja, USA 2003 r.
Reżyseria: Alex Cooke.
Produkcja: Patrice Barrat i Alan Hayling/ Article Z-Mentorn TV.
Czas: 60 min.
Film opowiada o bodaj najdziwniejszych wyborach w historii współczesnych Stanów Zjednoczonych, wyborach, dzięki którym Arnold Schwarzenegger stał się gubernatorem Kalifornii – najbogatszego stanu USA. Reżyserka filmuje ich przebieg od pierwszego dnia, idąc krok w krok za Arnoldem i kilkoma innymi komicznymi kandydatami do fotela gubernatora. Efektem jest satyra polityczna obnażająca szereg mechanizmów władzy i stawiająca pytanie: czy mamy do czynienia z prawdziwą demokracją w jej szczytowym punkcie rozwoju, czy raczej z najbardziej wyrachowanym “reality show” naszych czasów? Wygląda na to, że “Big Brother” już Kalifornijczykom nie wystarcza. Telewizja organizuje bowiem spektakl, pt. “Kto chce zostać gubernatorem?”. To istny cyrk, gdzie w szranki stają osobliwe kreatury: performerzy, drugorzędne gwiazdy porno i sezonowi politycy.
CZWARTA WOJNA ŚWIATOWA
(The Fourth World War)
Stany Zjednoczone 2003 r.
Reżyseria i produkcja: Rick Rowley.
Producent : Big Noise.
Czas: 74 min.
Selekcja oficjalna na Festiwalu IDFA 2003
Teza filmu jest zawarta w tytule. Po zakończeniu trzeciej, “zimnej wojny”, na naszych oczach rozgrywa się czwarta wojna światowa prowadzona przeciw wąskiemu, korporacyjnemu rozumieniu pojęcia globalizacji. Film zabiera widza tam, gdzie “mainstreamowe” media nie bywają. Narrator identyfikuje się z działaczami ruchu antyglobalistycznego i przeprowadza nas przez “fronty walki” w Argentynie, w stanie Chiapas w Meksyku, w Południowej Afryce, Palestynie i Korei oraz spektakularne demonstracje podczas szczytów w Genui i Seattle. Film, kręcony przez dwa lata, ma ambicje być głosem sprzeciwu wobec, zdaniem autorów, antyhumanistycznych zmian zachodzących w ekonomii i polityce światowej ostatniej dekady.
Duży ładunek emocjonalny filmu i ukazanie ruchu antyglobalistycznego z drugiej strony barykady, tym razem nie zza kordonów policji, ale naprzeciw nich, odnosi zamierzony skutek.
“Inspirujący obraz, który trzeba koniecznie obejrzeć. Film “Czwarta wojna światowa” dokumentuje historię przyszłości jeszcze przed jej nadejściem, kiedy nadal możemy wielu rzeczom zapobiec”. (Peter Wintonic, magazyn “Point Of View”, Kanada.)
SOBOTA, 19 CZERWCA
NADPRODUKCJA. TERROR KONSUMPCJI
(Surplus. Terrorized into Being Consumers)
Szwecja 2003 r.
Reżyseria i produkcja: Erik Gandini.
Producent: Atmo.
Czas: 52 min.
Nagroda dla najlepszego filmu Silver Wolf IDFA 2003 r.
Nominacja do nagrody Guldbaggen
Autorzy filmu stawiają pytania, które są ważniejsze od odpowiedzi.
– Dlaczego powszechnie obowiązujący konsumpcyjny styl życia wzbudza tyle sprzeciwów i wznieca rewolty antyglobalistów na całym świecie?
– Dlaczego przywilej robienia zakupów i dokonywania wyborów konsumenckich nie prowadzi automatycznie do szczęścia?
– Skąd bierze się poczucie pustki i osamotnienia jednostek pomimo materialnej zasobności społeczeństw zachodnich?
Zdaniem guru ruchu antyglobalistycznego, Johna Zerzana, telewizyjny spot reklamowy jest najpotężniejszym środkiem komunikacji, jaki człowiek kiedykolwiek wymyślił. Demolowanie restauracji typu “fast-food” i sieci handlowych jest, zdaniem Zerzana, naturalną reakcją na terror i agresję konsumpcjonizmu. Film stosuje te same techniki, co reklama telewizyjna: obsesyjne repetycje zmanipulowanych kolaży, obrazów i dźwięku, szybki montaż. Wypowiedzi Georga W. Busha (słynny “shopping speech”), Billa Gatesa (“Komputer zapewni światu pokój i zbliży ludzi do siebie.”), J. Chiraca, W. Putina i F. Castro są wyjęte z szerszego kontekstu. Film lansuje tezę, że jesteśmy sterroryzowani przez system, który dla swojego przetrwania bezwzględnie wymaga, byśmy byli przede wszystkim konsumentami.
Podawane są druzgocące dane statystyczne, np. fakt, iż 20% ludzkości konsumuje 80% zasobów naturalnych naszego globu. Twórcy filmu prezentują kilka postaci – typowych przedstawicieli naszych czasów: sprzedawcę luksusowych sex-dolls, który handluje intymnością niczym kiełbasą, internetowego milionera, dla którego wydawanie ogromnych pieniędzy jest ciężką pracą i młodą Kubankę mierzącą zachodni dostatek ofertą restauracji typu “fast-food” i wielkością Big Maca.
“Film o konsumpcjonizmie całkowicie nas skonsumował. Zwalcza ogień ogniem.” (fragment z uzasadnienia decyzji Jury IDFA 2003 r.).
CZWARTA WOJNA ŚWIATOWA
(The Fourth World War)
Dania, Finlandia 2003 r.
Reżyseria: Mika Ronkainen.
Produkcja: Kimmo Paananen/Klaffi Productions.
Czas: 76 min.
Najlepszy Skandynawski Film Dokumentalny 2003.
Selekcja Oficjalna na Festiwalu Sundance 2004.
Selekcja Oficjalna na Festiwalu w Edynburgu 2003
Grand Prix Festiwalu Tromso 2004
Spotkanie z zupełnie niecodzienną ekspresją artystyczną. Chór męski z Finlandii wyjeżdża na występ do Tokio stawiając sobie za cel zrobienie dobrych zdjęć widowni w momencie… wykrzykiwania hymnu Japonii. “Wrzeszczący faceci”, mimo oporów ambasady Finlandii i dyrekcji Muzeum Sztuki Współczesnej w Paryżu, z powodzeniem wrzeszczą również Marsyliankę. Chór ubrany w czarne garnitury, białe koszule i gumowe krawaty przez ostatnie 15 lat przeszedł drogę od pomysłu, który narodził się w barze, do artystycznych performance’ ów w szano- wanych centrach sztuki współczesnej Europy.
Ich występy zawsze spotykają się ze zdecydowanymi reakcjami. Widownia jest poruszona, zdumiona, a czasem wręcz zszokowana. Ich wersje hymnów narodowych nie wszystkich bawią. Performance oparte są na kontrastach. Zdyscyplinowany i klasycznie ubrany chór wykrzykuje patriotyczne pieśni, marsze i piosenki dla dzieci zawsze w języku kraju, w którym występuje. Precyzyjna wymowa miesza się tutaj ze zwykłym wyciem, elementy komiczne z momentami śmiertelnej powagi. “Wrzeszczący faceci” są filmem o władzy, nacjonalizmie, bezkompro- misowości i mocnej wierze w potęgę sztuki, którą się tworzy. Dyrygent Petri Sirviö jest absolutnym tyranem zmuszającym zespół do coraz dziwniejszych zachowań. Film pokazuje chór na przestrzeni 5 lat, podczas występów w Finlandii, na tournee we Francji, Japonii i Islandii. Podobnie jak ten awangardowy chór, film co chwilę oscyluje pomiędzy powagą i absurdem.
“Kreatywne fińskie szaleństwo”. “Trzeba zobaczyć, aby uwierzyć” (The List). “Wesoły
i bardzo stylowy” (David Parkinson, BBC)
“Fantastyczne sceny otwierające i zamykające film sugerują, iż wizja artystyczna Roinkainena jest siłą, z którą należy się liczyć.” (Leo Isiemine/ DOX Magazine, czerwiec 2003 r.).
NIEDZIELA, 20 CZERWCA
CZWARTA WOJNA ŚWIATOWA
(The Fourth World War)
Stany Zjednoczone 2003 r.
Reżyseria i produkcja: Rick Rowley.
Producent : Big Noise.
Czas: 74 min.
Selekcja oficjalna na Festiwalu IDFA 2003
(powtórka piątkowego seansu)
NA PUNKCIE KONTROLNYM
(Checkpoint – Machssomim)
Izrael 2003 r.
Reżyseria: Yoav Shamir.
Produkcja: Amit Breuer/ Amythos Films, Elinor Kovarsky, Edna Kovarsky/ Edna Productions.
Czas: 78 min.
Nagroda VPRO Joris Ivens, IDFA 2003 (VPRO Joris)
Ponad trzy miliony Palestyńczyków żyje na skrawku ziemi. Podróżując ze wsi do wsi, z miasta do miasta, do pracy lub krewnych, muszą przejść przez wojskowe punkty kontrolne. Właśnie te punkty, gdzie dwa narody kontaktują się ze sobą, mają olbrzymi wpływ na konflikt izraelsko- palestyński. Od 2001 do 2003 r. roku reżyser Yoav Shamir filmował codzienne sceny podczas kontroli. Ukazał poniżające procedury, często narzucane przez bardzo młodych żołnierzy. Jedni nie czują się dobrze w roli strażników, ale innym wyraźnie podoba się służba na punktach kontrolnych i nie przepuszczają żadnej okazji do poniżenia i ośmieszenia Palestyńczyków. Napięcie sięga zenitu, gdy pewnego dnia grupa Palestyńczyków licząca ponad sto osób ignoruje zakazy i przechodzi na drugą stronę niekontrolowana. Można odnieść wrażenie, że ludzie po obu stronach są postawieni w sytuacji, która z założenia urąga ludzkiej godności.
“Na punktach kontrolnych inscenizowany jest teatr absurdu” (z decyzji Jury IDFA 2003 r.).
“Gdy absurd staje się rutyną, obie strony konfliktu stają się ofiarami. Obraz zupełnie wolny od manipulacji.” (NRC)
BILETY
Cena: 10 zł (normalny), 8 zł (ulgowy), 40 zł (karnet) do nabycia w Kasie CK w godz. 11:00 – 16:00 oraz tuż przed seansem – tel. (81) 536 03 15
Prezentacje rozpoczynają się o godzinie 18:00 w Sali Nowej Centrum Kultury w Lublinie (ul. Peowiaków 12).
Organizatorami przeglądu są Centrum Kultury w Lublinie oraz Against Gravity Sp. z o. o. Warszawa
Artur Liebhart.
materiał nadesłany
